Για να δούμε

Στη θεραπεία αποδοχής και δέσμευσης (acceptance and commitment therapy) κάνουμε λόγο για την ψυχολογική ευελιξία και άλλες ψυχικές διεργασίες. Ο πιο ουσιαστικός τρόπος για να κατανοήσουμε όλα αυτές τις θεωρητικές έννοιες είναι να δείξουμε με βιωματικές ασκήσεις την καθεμιά έννοια. Πώς θα καταφέρουμε να αποδεχτούμε δύσφορα συναισθήματα και την ίδια στιγμή να έχουμε επίγνωση των αναγκών και των αξιών μας; Και τι γίνεται, αφού έρθει η κατανόηση και η βιωματική εξάσκηση μες στη συνεδρία;

Ενθαρρύνουμε τους θεραπευόμενους να δοκιμάσουν να εφαρμόσουν στη ζωή τους όσα “διδάχθηκαν”. Στο πλαίσιο δοκιμής και πλάνης συνεχίζουμε να είμαστε πρόθυμοι για παρατήρηση και ευελιξία. Το πώς θα κυλήσει η πρακτική εφαρμογή στη ζωή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Και αυτό το ρήμα “εξαρτάται” ενέχει ακόμα περισσότερες μεταβλητές. Συνηθίζουμε να το χρησιμοποιούμε στη Λειτουργική Αναλυτική Θεραπεία (Functional Analytic Psychotherapy), για να επισημάνουμε την πολυπλοκότητα της ανάλυσης διαφόρων καταστάσεων. Το να εντοπίσουμε τη λειτουργία ενός συνόλου συμπεριφορών δεν είναι καθόλου απλή διαδικασία. Ακόμα και η πολυπόθητη αλλαγή περιλαμβάνει μια ή περισσότερες λειτουργίες. Με άλλα λόγια το τι ωθεί ένα άτομο να αλλάξει δεν είναι τόσο απλό. Όπως επίσης δεν είναι απλό να βάλει στην άκρη όσα εμπόδια στέκονται στο δρόμο του προς αυτή την αλλαγή.

Όταν όμως εμφανίζεται η αλλαγή μες στη συνεδρία, αυξάνονται οι πιθανότητες να “δούμε” αλλαγές και εκτός συνεδρίας. Βάζω το “δούμε” σε εισαγωγικά, αφού στην πραγματικότητα εμείς, ως θεραπευτές, ακούμε μέσα από αφηγήσεις αυτό που δεν βλέπουμε πραγματικά με τα ίδια μας τα μάτια.

Προσωπικά ανυπομονώ να “δω” πώς η πορεία του κάθε θεραπευόμενου στη θεραπεία μεταμορφώνει την πορεία στη ζωή του. Κάθε φορά που προσκαλώ ένα άτομο να δοκιμάσει μια τεχνική εκτός συνεδρίας, κλείνω με τη φράση “για να δούμε…”. Μέσα στο “για να…” κρύβεται η προσμονή, η ενίσχυση για αλλαγή, η στοχοθεσία, η κατεύθυνση προς τις αξίες. Μέσα στο “δούμε” υπάρχει το μαζί, το “εμείς” που συνυπάρχει μόνο στην αίθουσα της συνεδρίας, το “εμείς” που ενθαρρύνει για την εμφάνιση κι άλλων “εμείς” εκτός αίθουσας συνεδρίας. Δεν αρκεί το “εμείς” της θεραπευτικής σχέσης. Χρειάζεται να δημιουργηθούν πολλά ακόμα “εμείς” στη ζωή του/της θεραπευόμενου/ης.

Κι όταν έρχεται η ώρα που αυτά τα “εμείς” δημιουργούν πληρότητα στις σχέσεις του/της θεραπευόμενου/ης, το “για να δούμε…” χρωματίζεται αλλιώς. Σε μια παλέτα γεμάτη από εμπιστοσύνη, αποφάσεις ζωής, όνειρα, δημιουργικότητα και απελευθέρωση μάλλον έχουμε να δούμε όμορφα έργα.

Το δικό μου έργο είναι μια κούπα που μου δωρίστηκε με την αντίστοιχη φράση. Και κάθε φορά που τη γεμίζω με ζεστό καφέ, περιμένω να δω το “για να δούμε..!” να εμφανίζεται στην επιφάνειά της. Επειδή αυτή η φράση έχει όντως κάτι μαγικό. Μεταμορφώνει το μαύρο στο λευκό της προσμονής, στο λευκό της δημιουργίας. Με την ελπίδα να δημιουργήσει καθένας μας αυτό που πραγματικά λαχταρά η καρδιά του, ολοκληρώνω αυτό το άρθρο. Συμπληρώνοντας με ένα ζεστό “ευχαριστώ” προς την Ε.Λ. για το όμορφο δώρο της και την κουπάτη έμπνευση 🙂