Η ιστορία του θεραπευόμενου

Η ιστορία του θεραπευόμενου

«Ένας άντρας έζησε κάτι και τώρα αναζητά την ιστορία της εμπειρίας του…» (Max Frisch, “Mein Name sei Gantenbein”).

Κάθε άνθρωπος έχει την τάση να αφηγείται τα βιώματά του. Στην πραγματικότητα, μέσα από την αφήγηση της ιστορίας του το βίωμα παίρνει άλλες διαστάσεις.

Ξεκινά μια διαδρομή με αφετηρία την αντικειμενικότητα και άφιξη την υποκειμενικότητα. Η προσωπική ιστορία εμπεριέχει τα γεγονότα που έχουν συμβεί μέσα από το πρίσμα του ατόμου. Με άλλα λόγια, τα γεγονότα επενδύονται με την κρίση και το νόημα που τους αποδίδονται από τον αφηγητή.

Συχνά η μετατροπή του βιώματος σε μια ιστορία παίρνει αρνητικές διαστάσεις.

Αυτό σχετίζεται με την «εσωτερική επεξεργασία» που εφαρμόζει το άτομο σε καθετί που βιώνει. Όταν το άτομο «επεξεργάζεται» ένα γεγονός, κάνει σκέψεις για το γεγονός αυτό, το συγκρίνει με αυτό που θα ήθελε να του συμβεί (προσδοκίες ή επιθυμίες), το αξιολογεί ως προς τα δικά του χαρακτηριστικά (για παράδειγμα, ένας τελειομανής δυσκολεύεται να δεχτεί μια κατάσταση χαμηλότερη των απαιτήσεών του). Μετά την επεξεργασία ακολουθούν τα συναισθήματα. Όταν κάποιος σκέφτεται ότι έχασε το χρόνο του σε μια δουλειά, στενοχωριέται και θυμώνει με τον εαυτό του.

Τα άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα μιας ψυχικής διαταραχής τείνουν να κατασκευάζουν ιστορίες με συγκεκριμένο κάθε φορά θέμα. Το άγχος και ο πανικός ωθούν τα άτομα σε ιστορίες που περιστρέφονται γύρω από την απειλή και τον κίνδυνο. Στην κατάθλιψη ο τίτλος της ιστορίας θα ήταν μοναξιά ή κενό ή στέρηση αγάπης. Στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή το κεντρικό θέμα μιας αφήγησης είναι ο κίνδυνος ή η επανάληψη ή η αβεβαιότητα ή η ευθύνη. Στα άτομα που πάσχουν από κάποια μορφή ψύχωσης οι ιστορίες τους έχουν ως τίτλο την καχυποψία.

Η αρχική φράση του Ελβετού λογοτέχνη, Μαξ Φρις, στο βιβλίο του «Ας με λένε Γκάντενμπαϊν» συνοψίζει την προσπάθεια του ατόμου να βρει μια ιστορία για όσα ζει. Στις περιπτώσεις που η πλειοψηφία των ιστοριών έχουν μαύρες πινελιές το άτομο αξίζει να αναλογιστεί τους λόγους.

Συνήθως δεν είναι η πραγματικότητα αυτή καθαυτή που προκαλεί μια δυσάρεστη ανάμνηση, αλλά ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε και ερμηνεύουμε την πραγματικότητα. Οι ευχάριστες αναμνήσεις θα έρθουν τη στιγμή που θα αλλάξουμε τον τρόπο ερμηνείας μας.